Gościem biblioteki, 11 października, był Marek Tomalik, publicysta, dziennikarz, podróżnik pasjonujący się historią Australii i autor książek o tym kontynencie. Jego wykład „Wspomnienia związane z obyczajami i zwyczajami Kóz podczas śmiergustu i kolędy na tle innych kultur” nawiązywał do osobistych przeżyć, jako że sam urodził się w Kozach. Obejrzeliśmy zdjęcia śmierguśników w maskach, z walizkami zawierającymi części bielizny damskiej rozrzucanej na druty energetyczne, kolędników w strojach i maskach z heligonkami i koszami na wiktuały.
Pan Marek Tomalik pokazał nam dla kontrastu świat wierzeń rdzennej ludności Australii, której wiara należy do najsilniejszych na świecie.
Kultura Aborygenów opiera się na bliskim związku z naturą, ty jesteś częścią ziemi, a ziemia jest częścią ciebie – mówił. Czy w dawnych zwyczajach i obyczajach śmierguśników i kolędników można dostrzec podobne związki? W naszym, współczesnym rozumieniu świata zapewne nie, ale już życie naszych przodków w zgodzie z naturą, kiedy rytm pracy wyznaczały pory roku i pory dnia, byłoby bliższe temu twierdzeniu.
Na spotkaniu zobaczyliśmy bumerang, który rzucony pod odpowiednim kątem osiąga prędkość 150 km/h i dowiedzieliśmy się, że 30 tysięcy lat temu te narzędzia były na wszystkich kontynentach, również w Polsce. Mogliśmy posłuchać dźwięków instrumentu zrobionego z gałęzi eukaliptusa. Poznaliśmy turkotkę (czyli busz-telefon), która służy do porozumiewania się w buszu bo jej dźwięk roznosi się na duże odległości. Na slajdach zobaczyliśmy rytualne tańce Aborygenów.
Niezwykle interesujące jest pojmowanie przez Aborygenów własności ziemi. Mapą jest pieśń. Dziadek idzie z wnuczkiem i śpiewa, w pieśni zakodowane są elementy przyrody, sekretne znaki, które mówią u uprawnieniach do ziemi. Są to ścieżki śpiewu. Aborygeni przekazują sobie też z pokolenia na pokolenie pieśni klanowe, z którymi mogą wędrować po buszu nie gubiąc się w nim.
Wykład odbył się w ramach realizowanego przez bibliotekę projektu ”Maski obrzędowe w kulturze ludowej i tradycyjnej Podbeskidzia” współfinansowanego przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury.
